Kerpiç: Tarihten Günümüze Dayanıklı ve Sürdürülebilir Yapı Malzemesi
Güney Amerika, Kuzey Amerika’nın güneşli eyaletleri, Afrika ve Asya’da sıkça kullanılan kerpiç, hem sağlam hem de oldukça rahat ve ekonomik bir yapı malzemesidir. Kerpiç ustaları, kum, kil ve suyu karıştırarak, karışıma ot, dal parçası veya saman gibi lifli malzemeler eklerler. Ortaya çıkan yaş karışım, dikdörtgen ahşap kalıplar içerisine sıkıştırılarak şekillendirilir ve kerpiç tuğlalar yapmak üzere güneşte kurumaya bırakılır. Kerpiç tuğlalar, sıradan tuğlalar gibi dizilir ve lif içermeyen kum, kil ve su karışımı bir harçla birbirine bağlanır. Bu yöntemle üretilen duvarlar, yüksek termal özellikleri sayesinde özellikle bina içini serin tutmada oldukça etkilidir.
Kerpiç Yapı ve İspanyol Kolonyal Stili
California gibi sıcak iklim bölgelerinde kerpiç evlere sıkça rastlanır. Bu evlerin kerpiç tuğla duvarları üzerindeki stük sıva, yaz ve kış mevsimlerinde etkili bir yalıtım sağlar. Klasik kırmızı tuğlalar ve at nalı biçimindeki kemerli kapılar, İspanyol Kolonyal tasarımının karakteristik unsurlarıdır. Stük sıvası beyaz ya da doğal toprak tonlarında olabilir.
Kerpiç Tuğla Duvarların Dayanıklılığı
Kerpiç tuğlalar kalıptan çıkarıldıktan sonra, ham malzeme iyice sıkıştırılır ve güneşte kurutulur. Kuruyan tuğlalar oldukça sertleşir ve kireç harcı ya da çamurla birbirine bağlanarak sıradan duvarlar gibi örülür.
Süper Kerpiç: Sürdürülebilir Yapı Malzemesi
Kerpiç yapının bu yeni versiyonu, sürdürülebilir yapı projeleri sayesinde giderek popüler hale gelmektedir. Kum, öğütülmüş kaya ve hatta pirinç çeltiğiyle doldurulmuş çuvallar veya borular üst üste dizilerek duvarlar örülür. Bu yapılar genellikle koni ya da iglo şeklindedir. Sonrasında alçı ile sıvanarak yalıtım ve su geçirmezlik sağlanır. Böylece hızlıca inşa edilebilen, ekonomik ve dayanıklı evler ortaya çıkar.
Pueblo Evlerinde Kerpiç Kullanımı
Kerpiç, uzun süredir Pueblo evlerinin yapımında kullanılmaktadır. Bu evler düz çatılı, duvar içinden çıkan kalın kirişleri, yuvarlatılmış köşeleri ve stük sıvalı duvarları ile dikkat çeker. Derin pencere yanakları ve yer yer İspanyol Kolonyal tarzı dokunuşlar da bu evlere eşsiz bir görünüm kazandırır.
Kerpiçi daha iyi anlamak için Hassan Fathy‘nin çalışmalarını mutlaka incelemelisiniz; kendisi bu alanda uzman kabul edilen bir mimardır.